Wróciwszy do kraju postępował równoczenie w karierze dworskiej i duchownej...
PokaĹź mi serce nie opÄtane zwodniczymi marzeniami, a pokaĹźÄ ci czĹowieka szczÄĹliwego.
Przede wszystkim zwišzał się cile z kancelariš królewskš, która stanowiła ważne centrum życia nie tylko politycznego, ale i intelektualnego, o dużej sile oddziaływania; wystarczy wspomnieć, że wybitni kancelici służyli pomocš Akademii Krakowskiej w nauczaniu studentów sztuki dyktowania (ars dictandt), obejmujšcej zasady układania dokumentów i listów. Ciołek, cieszšcy się poparciem i uznaniem Zbigniewa Olenickiego, reprezentował propagowany przez swego protektora kierunek polityczny: należał do partii proluksemburskiej, bliska mu była idea koncyliaryzmu. Szybko zyskał opinię utalentowanego pisarza i polityka; uchodził' za wybitnego znawcę zwłaszcza problematyki polsko-litewskiej i zagadnień krzyżackich. Powierzano mu odpowiedzialne zadania: uczestniczył m.in. w zawieraniu pokoju toruńskiego (1411), redagował tekst unii horodelskiej (1413), posłował do Krzyżaków w sprawie Żmudzi (1413). Ogłoszenie przezeń w r. 1419 zjadliwego paszkwilu na małżeństwo króla - zawarte 2 V 1417 roku wbrew woli stronnictwa luksemburskiego - z Elżbietš Granowskš (Epistola taxans matrimonium Vladislai regis cum Elisabeth Granowska contraction - List oceniajšcy małżeństwo króla Władyslawa zawarte z Elżbietš Granowskš) spowodowało usunięcie go z kancelarii. Zapisał się wtedy na Akademię Krakowskš, nawišzujšc jednoczenie cisły kontakt z księciem Witoldem, dzięki któremu uzyskał intratnš kantorię krakowskš. Po rychłej mierci Elżbiety 678 (zm. 12 V r. 1420) sytuacja Ciołka radykalnie się poprawiła. Dzięki poparciuII. Poezja okolicznociowa. 2. Stanisława Ciołka Laus Cracoviae
Widok Krakowa, drzeworyt z Kroniki H. Schedla, r. 1493
czwartej żony Jagiełły, Sonki (Zofii Holszańskiej, polubionej przez króla 7 II 1422 roku), nie tylko powrócił do kancelarii, ale otrzymał stanowisko podkanclerzego (1423), będšce formalnie uwieńczeniem jego wieckiej kariery.
Droga awansów kocielnych nie była równie błyskotliwa. Stosunkowo wczenie Ciołek uzyskał wprawdzie dochodowe prebendy (w r. 1411 został kanonikiem, cztery lata póniej kustoszem, wkrótce scholastykiem, a następnie proboszczem sandomierskim), marzyła mu się jednak infuła biskupia. Tej odmówiono mu w r. 1425, kiedy pretendował do stolca płockiego. Zdawał sobie sprawę z tego, iż na przeszkodzie do awansu stanšł jego zwišzek z koncyliarystycznym stronnictwem Olenickiego. Zerwanie z dotychczasowym protektorem i zmiana orientacji na kurialnš (propapies-kš), a zarazem dworskš (antyluksemburskš) umożliwiły mu objęcie biskupstwa poznańskiego: w r. 1428 opucił Kraków udajšc się do Wielkopolski.
Jako biskup poznański Ciołek nie odniósł sukcesu. Szybko popadł w konflikt z kapitułš, którš drażnił przyjmowaniem posłów husyckich, podejmowaniem wysłanników dworu w dobrach kocielnych, obsadzaniem prebend plebejuszami czy też lekceważeniem sšdów duchownych. Wkrótce doszły zarzuty o nadużycia materialne na korzyć własnš i najbliższej rodziny (m.in. przed królem wytoczono mu sprawę o przywłaszczenie 240 florenów). Niechęć kapituły pogłębiło jeszcze ponowne przystšpienie Ciołka do stronnictwa koncyliarystów. Wkrótce po powrocie z soboru z Bazylei (1434) popadł on w ostry konflikt z Abrahamem Zbšskim, przywódcš duchowym szlachty wielkopolskiej, zwolennikiem husytyzmu, walczšcym przeciwko zasadzie cišgania przez Kociół dziesięcin. Ciołek, korzystajšc ze swych biskupich uprawnień, wezwał Zbšskiego do swej stolicy biskupiej, a następnie obłożył go klštwš, za jego posiadłoć rodowš, Zbšszyń - interdyktem. Na zjedzie zwołanym przez szlachtę do Sieradza 18 maja 1436 roku wszczšł się przeciwko Ciołkowi tak wielki rozruch, że ten, nie zwlekajšc, uciekł do Krakowa. Kiedy powrócił do Poznania po wyciszeniu się konfliktu, był już bankrutem politycznym
679
Cz. III. Pimiennictwo pónego redniowiecza. Twórczoć w języku łacińskim. Poezja
680
i moralnym. Umarł po paru miesišcach (10 XI 1437 roku), zapisawszy bogatš bibliotekę oraz klejnoty katedrze poznańskiej, w której został pochowany.