wym czynnikiem modyfi kującym jest układ cie zdominowane przez większość rządzą- sił w parlamencie po wyborach...
Pokaż mi serce nie opętane zwodniczymi marzeniami, a pokażę ci człowieka szczęśliwego.
cą, w których głównym polem konfrontacji
DZIAŁANIA
Dwie kolejne w porządku chronologicz-
jest relacja większości rządzącej z opozycją,
I
JE nym typologie parlamentów: Nelsona W. opozycja zaś ma niewielki wpływ na proces Polsby’ego i Michaela L. Mezeya, mają zbliżo-legislacyjny. Do wariantu tego najlepiej pa-
TUCY ny charakter. Polsby zauważa, że parlamenty
suje Wielka Brytania i Francja V Republiki
różni moc decyzyjna ( policy making) wyra-
(w pierwszym przypadku ze względu na sil-
INST żająca się zdolnością do ograniczania władzy
ną pozycję gabinetu i premiera, w drugim
rządu. Siła decyzyjna zgromadzeń ujęta w po-
— ze względu na ustrojową pozycję prezy-
staci kontinuum lokuje na jednym biegunie
denta)17.
parlamenty silne, na drugim parlamenty sła-
Typologia Mezeya oparta jest na pomia-
be. Te pierwsze określone zostały jako „trans-
rze mocy decyzyjnej parlamentu oraz po-
formatywne”, drugie uznane są za „areny”13.
parcia społecznego18. W pierwszym przy-
Modyfi kacja propozycji rządowych dokonuje
padku chodzi o skuteczność izb w realizacji
się w toku procedur określających podział własnych inicjatyw ustawodawczych oraz pracy w parlamencie. Wynik końcowy wa-wpływ na treść propozycji rządowych. Po-
runkowany jest przez polityczne preferencje
zwala to wyodrębnić parlamenty „silne”
grup parlamentarnych, jakość ich działania oraz „słabe”. Parlament silny skuteczny jest oraz przygotowanie profesjonalne parlamen-na trzech płaszczyznach działania: a) mody-
tarzystów. Parlamenty transformatywne mają
fi kacji projektów egzekutywy; b) odrzucania
strukturalną zdolność do prowadzenia poli-
projektów egzekutywy (wiąże się to z ryzy-
tyki i podejmowania autonomicznych decy-
kiem rozwiązania przed upływem kadencji);
zji. Natomiast parlamenty-areny są miejscem
c) wprowadzania własnych rozwiązań usta-
sporu między partiami politycznymi, które wodawczych. Parlament słaby ma zdolność w toku konfrontacji myślą głównie o przy-modyfi kowania, ale nie odrzucania rządo-
szłym sukcesie wyborczym. Jakość procesu wych projektów legislacyjnych. Kryterium legislacyjnego, sprawność oraz skuteczność mocy decyzyjnej ma pewną wadę19, lecz moż-
rządzenia schodzą w tym przypadku na drugi
na je aplikować, stosując mierniki ilościowe
plan14. Parlament staje się przede wszystkim
(liczba popartych lub wetowanych ustaw).
forum debaty publicznej nad inicjatywami Wskaźnik drugi, poparcie społeczne, opiera zgłoszonymi przez egzekutywę. Każdy z ty-się na pomiarze poziomu legitymizmu spo-
pów: transformatywny i areny, ma dwa wa-
łecznego, równie trudnego w ocenie. Popar-
rianty, co pozwala wyróżnić cztery modele cie ujęte w postaci kontinuum, od bieguna zgromadzeń15:
uznania do braku uznania, dzieli parlamenty
1) wysoce transformatywne (jedynym na „umiarkowane” (umiarkowane popar-przykładem w ocenie Polsby’ego jest Kon-
cie społeczne) oraz „znaczące” (znaczące
Wrocławskie Studia Politologiczne 13, 2012
© for this edition by CNS
WSP_13_29.05.indb 150
WSP_13_29.05.indb 150
2012-10-09 10:04:54
2012-10-09 10:04:54
151
poparcie społeczne) i dwa skrajne modele: czące uznanie społeczne oraz zagrożenie parlamenty legitymujące się uznaniem spo-ryzykiem przedterminowych wyborów.
łecznym oraz parlamenty pozbawione tej W grupie parlamentów „marginalnych”
cechy. Efektem skrzyżowania obu wskaźni-
znalazły się zgromadzenia, które łączy
ków: mocy decyzyjnej i poparcia społeczne-
wspólnota dwóch podstawowych cech:
INST go, są cztery typy parlamentów: (1) wrażliwe,
ograniczona zdolność modyfi kowania
(2) aktywne, (3) marginalne, (4) reaktywne
ustaw rządowych oraz umiarkowane popar-
YTUC (tabela 1).
cie społeczne. Lewa dolna część w tabeli 1
W ocenie Mezeya parlamenty aktyw-
nie została wypełniona przykładami. Wy-