Słowa kluczowe: wydatek gaśniczy, zaopatrzenie wodne, dowodzenie; Keywords: fire flow, fire command, water supply; 1...

Pokaż mi serce nie opętane zwodniczymi marzeniami, a pokażę ci człowieka szczęśliwego.

Wprowadzenie

W swoich działaniach strażak-ratownik dysponuje zbiorem aktywnych i pasywnych
środków do realizacji jednego z głównych celów – likwidacji pożaru. Wśród środków
pasywnych można wymienić: techniczne środki ochrony górnych dróg oddechowych oraz
twarzy, ubranie ochronne, przyrządy pomiarowe i wykrywcze, sprzęt asekuracyjny, środki
łączności. Te elementy spełniają wiele ważnych funkcji, niemniej nie służą do bezpośredniej
likwidacji zdarzenia – mają charakter bierny. Aktywnymi elementami są środki gaśnicze oraz
Z PRAKTYKI DLA PRAKTYKI
urządzenia do ich podawania, dzięki którym strażak podejmuje bezpośrednie działania
ratowniczo-gaśnicze.

Dużym problemem jest określenie sumarycznego zapotrzebowania na wodę, będącą
dominującym środkiem gaśniczym. Przy skomplikowanej akcji gaśniczej wpływ na
sumaryczny wydatek wody ma wiele czynników które przedstawiono na rysunku nr 1. Poza
czynnościami gaśniczymi, może zaistnieć realna potrzeba zastosowania prądów wodnych do
zapewnienia szeroko pojętego bezpieczeństwa i ratownictwa. Nie powinno się również
lekceważyć obszarów ryzyka i niepewności, towarzyszących każdemu zdarzeniu.
Odpowiedni margines w postaci zapasu (rezerwy wydatku) jest świadectwem profesjonalizmu
i odpowiedniego przygotowania do realizacji zadań ratowniczo-gaśniczych.


Ryc.1. Główne składniki sumarycznego zapotrzebowania na wodę podczas akcji ratowniczo –
gaśniczej;
Fig. 1. The main components of a summary of water demand during fire fighting actions
Źródło: Opracowanie własne

Każdy z powyższych pól schematu można rozbudować i bez większych problemów
ujawnić elementy mające wpływ na wydatek gaśniczy takie jak:

Z PRAKTYKI DLA PRAKTYKI
• topień opanowania technik podawania,
• dobór i stan urządzeń do podawania,
• doświadczenie zawodowe ratowników,
• pogoda, pora dnia, pora roku,
• dostęp do ogniska pożaru,
• gęstość obciążenia ogniowego,
• wilgotność, stan skupienia, skład materiału palnego,
• skuteczność dowodzenia,
Praktycznie lista ta jest nieograniczona. W szczególnych okolicznościach, znaczenie
pojedynczego elementu można zaważyć w postępach całej akcji. Czy w takim razie istnieją
metody, które dają szansę wybrnięcia z tego złożonego problemu i pozwalają na wyznaczenie
sumarycznego zapotrzebowania na wodę dla akcji gaśniczej?

Odpowiedź na tak postawione pytanie jest następująca – istniejące metody
wyznaczania zapotrzebowania na wodę nie aspirują do miana doskonałych. Można je
pogrupować do następujących kategorii:
a. naukowe – opierające się na fizykochemicznych modelach rozwoju pożaru, skupione
na analizie bilansu masy, ciepła, wymiany gazowej;
b. kalkulacyjne – metody rachunkowe, zawierające znaczne uproszczenia, opierające się
najczęściej na podstawowych właściwościach fizycznych;
c. operacyjne - skrajnie uproszczona kalkulacja, oparta na subiektywnej ocenie;
d. wartości – najczęściej w formie stabelaryzowanej gotowe wielkości;
e. prawne – regulacje obowiązujące w państwie, na podstawie których ustalana jest
wielkość zaopatrzenia w wodę do celów przeciwpożarowych;
f. specjalistyczne – metody o różnym stopniu złożoności, mające zastosowanie
w wąskim zakresie, np. pożary gazów, cieczy, lasów, składowisk.
Żadna z nich nie jest jednak na tyle wiarygodna, żeby zdejmowała z kierującego akcją ciężar
podejmowania decyzji i odpowiedzialności. Powyższa klasyfikacja metod jest uszeregowana
według koncepcji „od nauki do praktyki”, z wyłączeniem podpunktów – e oraz f, które są
Z PRAKTYKI DLA PRAKTYKI
lokalną klasyfikacją i jako takie nie są tematem niniejszego artykułu. W tabeli nr 1
przedstawiono zestawienie cech poszczególnych grup.
Tabela 1
Główne cechy metod wyznaczania zapotrzebowania na wodę do celów gaśniczych
Tabel 1.
The main features of methods for determining the demand for water for fire fighting;
Źródło: Opracowanie własne.

Grupa Metoda
Szybkość
Dokładność
Wykorzystanie
Czasochłonna,
Bardzo dokładna w
Rozwój nauki i
wymaga
obszarze objętym
wiedzy,
a)
Naukowe
przygotowania,
metodą, nie bywają
dochodzenia,
danych,
kompleksowe
symulacje
Przybliżone wyniki
Ograniczone
pozwalają na