f Wprowadzenie stopy obowiązkowej rezerwy ma na celu, po pierwsze - stworzenie instrumentu umożliwiającego regulowanie potencjału kredytowego banków...

Pokaż mi serce nie opętane zwodniczymi marzeniami, a pokażę ci człowieka szczęśliwego.

!! tak:
- podwyższenie stopy minimalnej rezerwy ogranicza zdolność ekspansji kredytowej banków;
- zmniejszenie stopy minimalnej rezerwy zwiększa możliwość kreacji kredytu przez bankjj
Rezerwa obowiązkowa - ze względu na to, że na ogół nie jest oprocentowana - jest faktycznie formą podatku, który muszą płacić banki komercyjne na rzecz banku centralnego, a ponieważ jest nim na ogół bank państwowy, to pośrednio jest to dochód budżetu. Podstawą, od której oblicza się rezerwę obowiązkową, są wkłady niebanków w bankach. Bank centralny ustala stopę rezerwy obowiązkowej, która określa, jaka część tych wkładów powinna się znaleźć na jego rachunku. W ten sposób banki dysponują dodatkowym instrumentem sprzyjającym utrzymaniu ich płynności w krótkim czasie.
Przy ustalaniu wielkości stopy obowiązkowej rezerwy mogą być stosowane różne stopy procentowe, w zależności od rodzaju wkładu. I tak zróżnicowanie może zależeć od:
- terminów zobowiązań, a wiec od tego, czy są to wkłady a vista, czy terminowe;
- osoby właściciela, a wiec od tego, czy są to wkłady osób fizycznych w charakterze oszczędności, czy wkłady osób prawnych;
- wielkości wkładu, zwłaszcza wkładów a vista;
- miejsca zamieszkania tych, którzy mają wkłady w banku. Wyższa stopa obowiązkowej rezerwy jest na ogół ustalana od
wkładów a vista (wyższe ryzyko dla banku komercyjnego).
Polityka obowiązkowych rezerw może także służyć określonej redystrybugi środków miedzy bankami. Wysokość stopy obowiąz­kowej rezerwy, pozwalająca nagromadzić bankowi centralnemu powa­żne środki pieniężne, a pozbawić ich bogate banki, stwarza możliwość uruchomienia większego kontyngentu kredytu redyskontowego czy lombardowego, ale na ogół w większym stopniu nie dla tych banków, które muszą utrzymać największe obowiązkowe rezerwy. Może to także nastąpić przez większy skup papierów wartościowych.
Celowe jest ustalenie przez parlament lub radę banków maksymal­nej wysokości obowiązkowej rezerwy. Natomiast wysokość tej rezerwy
dla poszczególnych rodzajów wkładów i ewentualnie banków ustala już prezes banku centralnego.
Środki na rachunkach obowiązkowej rezerwy są nie oprocen­towane; natomiast w przypadku nieodprowadzenia tej rezerwy bank nujsi zapłacić karne odsetki, f Banki centralne interweniują na rynku pieniężnym poprzez:
- operacje otwartego rynku;
- politykę redyskontową (refinansową);
- politykę procentową;
- blokowanie depozytów.
Polityka otwartego rynku polega na tym, że bank centralny jest upoważniony do zakupu i sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych, przeważnie państwowych. Są to przede wszystkim weksle skarbowe. Bank centralny zakupuje te papiery wartościowe według stopy zakupu (odebranie), a sprzedaje według stopy sprzedaży (doręczenie). Zakup papierów wartościowych z jednej strony powiększa aktywa banku centralnego, z drugiej zaś - zwiększa obieg pieniądza. Natomiast sprzedaż papierów wartościowych z własnego portfela przez bank centralny zmniejsza aktywa banku i działa restrykcyjnie - zmniejsza obieg pieniężny.1
Bank centralny może połączyć operację zakupu papierów wartoś­ciowych z uzgodnieniem warunków ich odkupienia w określonym terminie. Są to operacje zbliżone do kredytu lombardowego, związane na okres 1-2 miesięcy. Podobne operacje są dokonywane z wekslami, pod warunkiem ich wykupu w ciągu 10 lub 20 dni. ( W ramach polityki otwartego rynku banki centralne prowadzą operacje dewizowe typu swap, polegające na kupnie dewiz lub waluty z dostawą natychmiastową przy jednoczesnej umowie sprzedaży tej samej kwoty w określonym terminie, po uzgodnionym kursie do tego samego partnera. W ten sposób bank centralny stawia do dyspozycji bankom swój pieniądz na czas operacji swap (przy kupnie), a w przy­padku sprzedaży - udziela swego pieniądza bankom operacyjnym. Polityka otwartego rynku wykorzystuje zarówno cenę sprzedaży i kupna papierów wartościowych, jak i wielkość sprzedanych (kupio­nych) papierów wartościowych czy dewiz, l
Operacje otwartego rynku mogą być efektywne tylko wówczas, gdy istnieje rozbudowany rynek pieniężny, który będzie mógł zakupić papiery wartościowe zaoferowane przez bank centralny lub odstąpić je
temu bankowi. Tak więc warunkami efektywności operacji otwartego rynku są: